Κοινωνιολογία της Επιστήμης και της Τεχνολογίας (*κατ’ επιλογή ανθρωπιστικό)

Το μάθημα προσεγγίζει την έννοια της τεχνολογίας μέσα από μια κριτική κοινωνιολογική ματιά. Προϋπόθεση αποτελεί η παραδοχή ότι η τεχνολογία επηρεάζει και επηρεάζεται από τη δομή και λειτουργία των κοινωνικών θεσμών. Στην προσπάθεια να υλοποιηθεί ο παραπάνω στόχος, το μάθημα εστιάζει στα μεγάλα τεχνολογικά συστήματα και δίκτυα τα οποία αναπτύσσονται στις αρχές του 20ου αιώνα αλλά και στην ανάπτυξη των σπουδών μηχανικής στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα τεχνολογικά συστήματα των αρχών του 20ου αι. α σχετίζονται άμεσα μ’ ένα τρόπο σκέψης και οργάνωσης ο οποίος θα αποτελέσει κεντρικό αντικείμενο έρευνας του μαθήματος ενώ ταυτόχρονα οι μηχανικοί θα βρεθούν, σε μεγάλο βαθμό,  στο στόχαστρο της μελέτης αυτής. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πλαίσιο του μαθήματος γίνεται προσπάθεια να αναδειχθεί, ειδικά για την Ελλάδα, το τι σημαίνει να είναι κανείς μηχανικός, κατά πόσο είναι έμφυλη αυτή η ταυτότητα, ποιες είναι οι καταβολές των μηχανικών και η εκπαίδευσή τους, πως διαμόρφωσαν τις επαγγελματικές τους κοινότητες καθώς και τι είδους παραγωγή, χρήση και ιδεολογική πρόσληψη της τεχνολογίας προώθησαν στις αρχές του 20ου αιώνα.

Περιγραφή

Το μάθημα περιλαμβάνει τις ακόλουθες διδακτικές ενότητες:

  • Εισαγωγή που αφορά στις κοινωνικές σπουδές της τεχνολογίας. Η προσέγγιση του τεχνολογικού φαινομένου μέσα από τη θεώρηση της «ερμηνευτικής ελαστικότητας»
  • Θεωρήσεις του τεχνολογικού φαινομένου τον 20ο αι. Από τον τεχνολογικό ντετερμινισμό στις κοινωνικές σπουδές της τεχνολογίας
  • Τεχνολογία και Φύλο. Μια πρώτη προσέγγιση του ζητήματος μέσα από την ιστορική αναδρομή σε σχετικές έρευνες, επιστημονική αρθρογραφία και βιβλιογραφία
  • Οι τόποι τεχνολογικής δραστηριότητας. Το σπίτι, ο χώρος εργασίας και το ανθρώπινο σώμα διερευνώνται σε συνάρτηση με τη δράση της τεχνολογίας μέσα σε αυτούς. Ο ιδιαίτερος τεχνολογικός τόπος των μηχανικών
  • Με σημείο αναφοράς τις βιομηχανικές μονάδες που αναπτύσσονται στις αρχές του 20ουαιώνα στις Ηνωμένες Πολιτείες το μάθημα επικεντρώνει επίσης σε ζητήματα όπως:
  • Η εκμηχάνιση και οι αλλαγές που επέφερε σε επαγγέλματα που στηρίζονταν στη δεξιοτεχνία και στα χειρωνακτικά επαγγέλματα
  • Ο έμφυλος καταμερισμός της εργασίας όπως καταγράφεται πριν και μετά την εκμηχάνιση
  • Σχέση φύλου, τεχνολογίας, φυλής. Η τεχνολογία ως «φορέας εξουσίας»

Σύνδεσμος στο Helios:  https://helios.ntua.gr/course/view.php?id=2046